Viêm não là một bệnh thực sự rất phổ biến ở Việt Nam và cũng là một bệnh rất nguy hiểm. Bệnh viêm não có tỷ lệ mắc cao ở trẻ em và người già, xuất hiện quanh năm. Để hiểu rõ hơn về cách phòng tránh thì hãy cùng mylittlecupcakeblog.com tìm hiểu ngay về tác nhân gây bệnh viêm não là gì qua bài viết dưới đây nhé!

I. Bệnh viêm não là gì?

Viêm não, tình trạng viêm nhu mô não, biểu hiện như một rối loạn tâm thần kinh khu trú hoặc lan tỏa.  Viêm não hiểu theo nghĩa đen có nghĩa là “tình trạng viêm nhiễm của não” và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, tuy nhiên thuật ngữ viêm não thường được hiểu là tình trạng não bị viêm nhiễm do vi rút gây ra.

Viêm não là bệnh do virus gây ra

Viêm màng não là tình trạng viêm não do một trong số các loại vi rút gây ra, gây ra tình trạng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng. 

Có hai loại viêm não vi rút: viêm não virus nguyên phát và viêm não virus thứ phát. 

  • Viêm não do virus thứ phát là một biến chứng do vi rút gây ra bệnh sởi, quai bị, cúm, vi rút đường ruột và vi rút herpes simplex. 
  • Viêm não virus nguyên phát là do vi rút có vật chủ tự nhiên ở côn trùng chỉnh hình (động vật không xương sống đa bào như muỗi và ve). ) truyền vi rút gây bệnh.

Bệnh này có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng hay gặp ở trẻ nhỏ. Bệnh viêm não được xem là lành tính có thể điều trị khỏi tuy nhiên việc tiêm vắc xin phòng bệnh thực sự rất quan trọng. 

II. Tác nhân gây ra bệnh viêm não là gì?

Viêm não là tình trạng nhiễm trùng lây lan đến não. Vậy đâu là tác nhân gây ra bệnh viêm não? Có nhiều tác nhân do virus gây ra bệnh viêm não như:

1. Arbovirus

Tác nhân gây ra bệnh viêm não là gì? Arbovirus – là loại virus lây truyền thông qua muỗi và bọ chét, những động vật chân đốt nên có tên là arbovirus. Những virus này là nguyên nhân thường gặp nhất của viêm não dịch tễ. 

Arbovirus hay muỗi là tác nhân lớn gây nên bệnh viêm não ở trẻ

Các sinh vật truyền bệnh từ vật chủ này sang vật chủ khác được gọi là vật trung gian. Muỗi là vật trung gian truyền bệnh quan trọng. Các nước Đông Nam Á (trong đó có Việt Nam), Ấn Độ, Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Nga …, bệnh viêm não Nhật Bản có số lượng người mắc rất lớn, hàng năm vẫn phổ biến. 

Và ở Việt Nam điển hình nhất là viêm não Nhật Bản hay xuất hiện vào màu hè khi mà lượng muỗi xuất hiện cao nhất.

2. Herpes virus

Herpes simplex là tác nhân gây viêm não điển hình

Loại virus phổ biến nhất gây viêm não ở các nước phát triển là herpes simplex. Loại này thường di chuyển qua dây thần kinh đến da. Đây là nguyên nhân gây ra bệnh herpes môi. Trong một số trường hợp hiếm hoi, vi-rút di chuyển đến não. 

Dạng viêm não này thường ảnh hưởng đến thùy thái dương, phần não kiểm soát trí nhớ và ngôn ngữ. Nó cũng có thể ảnh hưởng đến thùy trán, nơi chịu trách nhiệm về cảm xúc và hành vi. 

Viêm não do Herpetic rất nguy hiểm có thể gây tổn thương não nặng, thậm chí tử vong. Các virus phổ biến khác gây viêm não bao gồm HIV, vi rút cytomegalovirus, quai bị và vi rút Epstein-Barr.

3. Bệnh nhiễm trùng thông thường

Một số trường hợp hiếm gặp có thể nói là tác nhân gây ra bệnh viêm não chính là khi trẻ mắc một số bệnh nhiễm trùng thông thường như Sởi, Quai bị và Sởi Đức.

Trong những trường hợp này, viêm não có thể do phản ứng quá mẫn, phản ứng quá mức của hệ miễn dịch với các chất lạ. Tuy nhiên, ở bệnh sởi, ngoài tình trạng viêm não quá mẫn (phát triển sớm hơn nhiều ở bệnh sởi), còn có biến chứng viêm não xơ cứng bán cấp do vi rút cư trú trong tế bào thần kinh trung ương gây ra.

III. Đường lây truyền viêm não

Con đường xâm nhập của vi rút khác nhau tùy theo loại vi rút gây bệnh. 

  • Nhiều loại vi rút có thể được truyền từ người sang người.
Viêm não lây từ người sang người
  • Một số trường hợp viêm não là do sự tái hoạt động của virus trong cơ thể như Virus herpes simplex. Muỗi và các côn trùng khác truyền bệnh qua vết cắn. Bệnh dại lây truyền qua vết cắn của một số động vật. 
  • Đối với một số loại virus, chẳng hạn như cytomegalovirus (CMV) và virus varicella-zoster (VZV), suy giảm miễn dịch đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của bệnh.
  • Virus thường nhân lên bên ngoài hệ thống thần kinh trung ương. Sau đó, nó xâm nhập vào hệ thống này qua máu hoặc dây thần kinh (virus herpes simplex, virus dại và varicella zoster) và con đường khứu giác (virus herpes simplex).

Hay có thể hiểu là:

  • Ho hoặc hắt hơi từ người nhiễm bệnh giải phóng virus ra không khí.
  • Ăn thực phẩm bị ô nhiễm
  • Lây truyền virus khi chạm vào người nhiễm bệnh,…

Yếu tố nguy cơ mắc bệnh 

Có một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh hơn như:

  • Tuổi tác: Một số bệnh viêm não phổ biến hơn và / hoặc nghiêm trọng hơn ở trẻ em và người cao tuổi. 
  • Suy giảm miễn dịch: Những người có hệ thống miễn dịch bị suy giảm do bệnh tật, điều trị hoặc cấy ghép nội tạng có nguy cơ gia tăng. 
  • Mùa: Những tháng hè nóng ẩm là mùa sinh sản của các loài chim và muỗi, làm tăng tỷ lệ viêm não do vi rút. Viêm não do vi rút ruột có thể xảy ra thường xuyên hơn vào mùa đông và mùa xuân.
  • Khu vực địa lý: Các vùng nhiệt đới thường có nguy cơ cao bị viêm não, đặc biệt là viêm não do vi rút. 
  • Hoạt động ngoài trời: Những người tham gia nhiều hoạt động ngoài trời, chẳng hạn như làm vườn, nuôi lợn và xem chim, nguy cơ tiếp xúc với muỗi cao hơn, khiến họ dễ mắc bệnh hơn. 

IV. Dấu hiệu phát hiện ra bệnh viêm não

1. Dấu hiệu ở trẻ em

Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ các triệu chứng sẽ xuất hiện đó là:

Dấu hiệu điển hình viêm não chính là trẻ khóc liên tục
  • Sốt cao
  • Khóc liên tục
  • Quá buồn ngủ hoặc khó chịu
  • Không hoạt động hoặc trì trệ
  • Ăn kém
  • Cứng trong cơ thể của bé và cổ
  • Thóp phồng
  • Động kinh

2. Dấu hiệu ở người lớn

Những triệu chứng viêm màng não ở người lớn có thể cấp tính trong vòng vài ngày hoặc vài giờ, đôi khi những biểu hiện này cũng không cụ thể. 

  • Sốt cao
  • Đau đầu dữ dội
  • Nôn hoặc buồn nôn với đau đầu
  • Nhạy cảm với ánh sáng
  • Đau cổ, cứng cổ gáy
  • Động kinh
  • Buồn ngủ hoặc khó thức dậy
  • Rối loạn chức năng não (hôn mê, lú lẫn, lơ mơ)

V. Phòng ngừa viêm não như thế nào?

Viêm não thuộc về những bệnh nhiễm trùng thông thường nên có thể đề phòng bằng vắc xin. Để tránh bệnh viêm não tốt nhất nên tránh với virus gây bệnh hay vecto lây truyền bệnh chính là muỗi.

  • Thực hành tốt vệ sinh cá nhân. 
  • Rửa tay thường xuyên và kỹ lưỡng bằng xà phòng và nước, đặc biệt là trước và sau mỗi bữa ăn. 
  • Không dùng chung đồ cá nhân, đặc biệt là đồ lót với người khác.
  • Liên tục cập nhật và bổ sung các mũi tiêm chủng cho trẻ em và người lớn.
Nên tiêm vắc xin cho trẻ phòng tránh viêm não Nhật Bản
  • Dạy con bạn thói quen vệ sinh tốt. Điều này giúp trẻ phát triển và củng cố ý thức giữ gìn vệ sinh cho bản thân và những người xung quanh. 
  • Đảm bảo môi trường sống sạch sẽ, hợp vệ sinh. 
  • Không để nước đọng trong ao để muỗi sinh sản. 
  • Ngủ dưới màn chống muỗi và phun thuốc diệt côn trùng nếu cần thiết.

Trên đây là những thông tin về tác nhân gây ra bệnh viêm não là gì được nhiều bạn tìm kiếm. Hy vọng những thông tin này giúp bạn hiểu rõ hơn về những biện pháp phòng bệnh viêm màng não – một trong những bệnh gây biến chứng nguy hiểm ở trẻ. Cảm ơn đã đọc!